- Wie staan er op de bovenstaande kaart van Liesjesdag en wat is het verhaal er achter? De bovenstaande kaart wordt altijd gebruikt bij een artikel over Annetje en Liesjesdag. Kijk je in de beeldbank van het Zeeuws Archief of de Zeeuwse Bibliotheek dan is dit ook de enige foto/ansichtkaart die je als resultaat krijgt bij het zoeken op dit thema. Waarschijnlijk ging de beweging van de hossende jongens en meiden te snel voor de toenmalige camera’s zodat maar heel weinig foto’s hiervan zijn gelukt.
Annetje en Liesjesdag was de benaming van de feestdag op de eerste donderdag van mei en oktober, de laatste was de oudste. Op deze dag wisselden de knechten en meiden van dienst bij boer en boerin. Op het Walcherse platteland sprak men over Liesjesdag, Annetje was een Middelburgse toevoeging. Knechten en meiden gingen hossend en zingend over straat in Middelburg (Bron: Woordenboek der Zeeuwse dialecten blz. 550)
Op mijn dagelijkse wandeling passeerde ik regelmatig het huisje van Ko en Nel Schreijenberg te Valkenisse, Nel was vaak in haar tuintje bezig en aangezien ze wel van een praatje hield werd de wandeling hier regelmatig voor een korte tijd onderbroken. Soms voegde ook Ko zich er bij en al snel bleek dat we een gezamenlijke interesse hadden voor geschiedenis. Aangezien ik ook een aantal ansichtkaarten van Valkenisse in mijn verzameling heb waarover ik graag meer informatie wilde hebben werd er al snel eens afgesproken om een keer langs te komen. Zo zat ik op een avond bij Ko en Nel thuis en werd mij aan de hand van oude ansichtkaarten verteld over de geschiedenis van Valkenisse. Tegen het eind van de avond zei Ko: “Ik heb nog een ansichtkaart waar veel mensen op staan met een Zoutelandse connectie”. Hij liet de bekende kaart van Annetje en Liesjesdag zien en vertelde me de namen van de mensen die op de kaart stonden.
v.l.n.r. zien we eerst Cornelia van Keulen, zij was geboren te Zoutelande en een dochter van Lein van Keulen en Jacoba Dekker (*), die woonden in een huis op de hoek van de Duinweg en de Langendam met de naam “Nooitgedacht”. Rechts van Cornelia zien we Lou Bimmel met wie ze trouwde op 9-07-1909 (*). Lou, geboortenaam Leonard, was geboren te Domburg en hij spande nog een proces aan om uitgifte van de kaart te voorkomen maar zonder succes. Het echtpaar was uitbater van café “’t Groenewoud” te Grijpskerke, een voorloper van de “Gouwe Gheijt”.
Foto hierboven: Op de hoek van de Duinweg en de Langendam, “Nooitgedacht” van Lein van Keulen. Het werd beschadigd in februari 1944, afgebroken en niet meer herbouwd.
De volgende vrouw op de kaart is Maria Kodde, op Zoutelande beter bekend als Miete Kodde. Wie de man rechts van haar (op de foto) was wist Ko niet. Dus de volgende dag maar eens aangebeld bij Wanne Minderhoud-Koppejan, een dochter van Miete, zij zou het vast wel weten. Maar dat was een kort gesprek, ze wist niet wie er op de kaart naast haar moeder stond, de kaart was haar wel bekend maar haar moeder had er nooit over willen praten, ze was er dan ook niet blij mee dat de kaart was uitgegeven. Wanne wist nog wel te vertellen dat de man op de kaart niet haar vader, Johannes Koppejan, was. Verder zoeken werd lastig maar toch kwam de oplossing boven tafel. Op een keer kwam ik Arjôôn Dommisse tegen, een oudere inwoner van Zoutelande, die wel wat wist over geschiedenis en er ook interesse voor had. Na één en ander besproken te hebben vroeg ik of hij misschien wist wie er naast Miete Kodde op de ansichtkaart kon staan. Hij zei ja dat weet ik, Miete had verkering met Cornelis Wijkhuijs maar die overleed nog voor ze trouwden aan TBC, een ziekte die vaak door mannen tijdens hun dienstplicht werd opgelopen. Nazoeken op de website: “Zeeuwen gezocht” van het Zeeuws Archief leerde dat Cornelis op 1-09-1909 (*) overleed zodat de foto voor de ansichtkaart voor die tijd gemaakt moet zijn. Het volgende echtpaar was Lena Janse en Jan Schreijenberg, de moeder en vader van Ko, die op 11-05-1910 trouwden te Biggekerke (*). De naam Schreijenberg kwam rond 1900 ook nog wel op Zoutelande voor en de vader van Jan, Willem, was dan ook op Zoutelande geboren en bij zijn trouwen met Jacomina Wielemaker naar Biggekerke verhuisd (*). Het volgende stel zijn de Zoutelandse Ma Daane en Rogier Dingemanse Lzn., de verkering (Bij verkering loopt de man links van de vrouw en bij een getrouwd stel rechts!) raakte echter uit en Ma trouwde met Bram Dingemanse Pzn., een neef van Rogier. Rogier bleef zijn verdere leven vrijgezel en werd 95 jaar oud.
Zo kon ik alle namen van de personen op deze zeer oude kaart nog achterhalen. De kaart is een uitgave van F.B. den Boer uit Middelburg, achterop staat het nummer 08 68744. Het eerste deel van het nummer staat vet gedrukt zodat het waarschijnlijk is dat de kaart in 1908 is uitgegeven.
(*) Bron: website Zeeuwen gezocht van het Zeeuws Archief.
© André Cijvat. Zoutelande januari 2021